نظريه يادگيري اجتماعي مفاهيم رفتاري وشناختي را ترکيب و هماهنگ مي کند وبر کيفيت متعامل عوامل تعيين کننده شناختي،رفتاري ومحيطي تاکيد مي ورزد . اين نظريه يک نظريه رفتاري است وتا حدودي از اصول شرطي شدن کلاسيک وموثر نشات مي گيرد . اين نظريه هم چنين مبتني است بر فرايند يادگيري مشاهدهاي از طريق الگو سازي وتقليد. البرت باندورا روان شناس رفتاري برجسته دانشگاه استانفورد ، بر اين باور است که معرفت پذير ابتدا به مشاهده ديگران مي پردازد و تصويري ذهني از رفتار ونتايج آن ها بدست مي آورد. آنگاه نظاره گر،رفتاري را آزمايش مي کند.اگر نتايج مثبتي را به بار آورد تکرار خواهد کرد ولي اگر نتايج منفي حاصل شود رفتار تکرار نخواهد شد در روش يادگيري اجتماعي همچنانکه افراد بر محيط خودشان اثر مي گذارند محيط هم به نوبه خود بر چگونگي انديشيدن و رفتار آنان اثر مي گذارند

مدل طراحی آموزش که عموماً امروزه برای توسعه آموزش استفاده می شود، رویکرد  (تحلیل، طراحی، توسعه، کاربرد و ارزشیابی) است. این مدل که مبتنی بر رویکرد رفتار گرایی است، با اهداف قابل اندازه گیری، امکان اندازه گیری عملکرد دانش آموز در انتهای دوره را فراهم می آورد. تاکید بر رفتار گرایی دارای فوایدی در آموزش الکترونیکی  است. هنگام طراحی آموزش الکترونیکی ، بیان کردن اهداف و انتظاراتی که از دانش آموز در پایان دوره می رود مطلوب است. یادگیرندگان آموزش الکترونیکی ، ولو اینکه تمایل به خودجوشی و خود رهبری داشته باشند، می خواهند بدانند که چه انتظاراتی از آنها در پایان واحد آموزش می رود و اینکه رسیدن به تسلط در آن چگونه ممکن است. آشکار است که اهداف آموزشی که به خوبی توصیف شده اند، راهنمای خوبی برای دانش آموزان در مورد اینکه چه چیزی باید یاد بگیرند هستند و همچنین می توانند نوعی تعامل یادگیرنده – مربی ( از آنجا که مربی تدوین کننده اهداف برای یادگیرنده است) ایجاد کنند و یا تعامل یادگیرنده – محتوا (از آنجا که اهداف آموزشی بخشی از محتوا هستند) را خلق نمایند.

 نظريه واكنش هاي هيجاني :

 با وجود آنكه ماورر از طرفداران نظريه كاهش سايق هال بشمار مي آيد ولي خودش نيز داراي نظزيه خاصي به نام شرطي شدن اضطرابي يا واكنش هاي هيجاني است.   به ماورر يادگيري بر اساس شرطي شدن بازتابي يا شرطي شدن كلاسيك پاولف استوتر است اما نه آنگونه كه پاولف معتقد بود . به نظر ماورر شرطي شدن بازتابي پاولف بيشتر به وظايف دستگاه عصبي خود مختار و كنترل اندرو نه ها ( امعا و احشا ) و دستگاه گردش خون ارتباط دارد .

دستگاه عصبي خود مختار يا غير ارادي از دو شاخه سمپاتيك و پارا سمپاتيك كه عكس يكديگر عمل مي كنند تشكيل يافته است . شاخه سمپاتيك موجود زنده را براي مقابله با حالت هاي اضطراري آماده مي كند در صورتي كه پارا سمپاتيك براي استراحت و آرامش بكار مي رود . سالهاست كه روانشناسان دستگاه عصبي خود مختار را بعنوان عامل فيزيو لوژيك هيجان شناخته اند .

اسکینر در 20 مارچ 1904 در پنسیلوانیا به دنیا آمد و در 18 آگوست 1990 درگذشت. او دوران بچگی‌اش را «گرم و پایدار» توصیف کرده است. او هنگامی که نوجوان بود، عاشق ساختن و نوآوری چیزهای مختلف بود. او این مهارت را بعداً در تجربیات روان‌شناسی خود نیز به کار برد. اسکینر در سال 1926 از کالج همیلتون لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی گرفت و مدّت زمانی را به کار نویسندگی پرداخت تا آن که با نوشته‌های واتسون و پاولوف آشنا شد. او با الهام از این نوشته‌ها تصمیم گرفت به کار نویسندگیش خاتمه دهد و وارد دانشکده روان‌شناسی دانشگاه‌ هاروارد شد.

طبق نظریه شرطی شدن عامل ، ارگانیسم یاد می‌گیرد که رفتار تقویت شده را تکرار کند. اولین پاسخهای درست با کوشش و خطایی تصادفی یا با راهنمایی فیزیکی یا کلامی حاصل می‌شود. رفتارهای تقویت شده ، با فراوانی بیشتر ظاهر می‌شوند. مثلا کودک می‌آموزد که کتک زدن خواهر یا برادر سرزنش والدین را به دنبال دارد.

نظریه هال نزدیک به 30 سال نظریه قابل قبولی بود ولی بعد از مرگ وی از اعتبار آن کم شد .

نظریه هال امتداد نظریه رفتاری است .

ماهيت نظريه يادگيري اسپنس

اسپنس در نظريه شرطي كمّي خود كوشيد در چهارچوب شرطي شدن محرك – پاسخ به هدف نهايي يادگيري و رفتاري دست يابد. وي در بررسيهاي خود به اصلاح و بهبود نظام روان‌شناسي هال پرداخت و يادگيري را يك فرايند ارتباطي ميان محرك – پاسخ شناخت و از مفاهيم مختلف نظريه هال فقط به شمار معدودي از آنها صحه گذاشت.

پاولف پژوهشگر و زيست‌شناس نامور روسي يكي ديگر از نخستين كساني است كه با آزمايشهاي علمي خود به موضوع تداعي معاني يا همخواني انديشه‌ها تحقق بخشيد. در نظريه‌هاي تداعي‌گرايي بيشتر اصل مجاورت مطرح است. به طوري كه در نظريه وابسته‌گرايي ثوراندايك مشاهده گرديد همراهي يا مجاورت محرك و پاسخ موجب يادگيري مي‌شود، در صورتي كه در نظريه بازتابي پاولف مجاورت يك محرك با محرك ديگر كه هر كدام داراي پاسخ خاص خود مي باشد سبب مي‌گردد كه پاسخ يكي از محركها بر اثر تكرار به محرك ديگري اختصاص يابد.

پاولف با توجه به اصل مجاورت در بررسيهاي خود اصطلاح بازتاب يا پاسخ را براي توصيف يك واحد رفتاري به كار مي‌برد. به نظر او فرايند اساسي در يادگيري ايجاد رابطه‌اي است كه ميان محرك و بازتاب (پاسخ) – به علت همزماني يا مجاورت آنها – به وجود مي‌آيد. روان‌شناسان براي سهولت محرك را، يعني عاملي كه از ارگانيزم در محيط نسبت به آن واكنش نشان مي‌دهد، با حرف s و پاسخ آن را – خواه بازتاب بدانيم و خواه چيز ديگر – به صورت R نشان مي‌دهند بنابراين، يادگيري عبارت از ايجاد نوعي ارتباط فرضي در دستگاه عصبي است كه ميان محرك ( S ) و پاسخ ( R ) ايجاد مي‌شود.

در سال 1898 ثورندايك نتيجه پژوهشهاي خود را درباره رفتار حيوانات در كتابي به نام هوش حيواني منتشر ساخت. وي به خاطر پژوهشهاي تازه علمي و تجربي خود در حدود نيم قرن پيشرو روان‌شناسي تربيتي و يادگيري به شمار مي‌آمد.

ثورندايك بررسيهاي مهم خود را درباره يادگيري تا 1933 ميلادي انجام داد. وي برخلاف بسياري از روان‌شناسان عصر خود به مساله يادگيريف تفاوتهاي فردي در آموزش و پرورش علاقه فراوان نشان داد و براي نخستين بار سنگ زير بناي سنجش و پيشرفتهاي تحصيلي شاگردان را به روش علمي بنا نهاد. در واقع به وسيله ثورندايك بود كه شيوه كمي در راه پژوهشهاي آموزشي آغاز گرديد و هم او بود كه جايزه ممتاز انجمن روان‌شناسان آمريكا را دريافت داشت.

ثورندايك عقيده داشت كه رفتار مشهود معلول محركهاي دروني است تا بروني، به اين معنا كه محركهاي دروني موجب كششها يا سابقهايي مي‌شوند كه موجود زنده را به فعاليت وا مي‌دارند، اما به طور كلي در امر يادگيري عوامل بدني و رواني هر دو دخالت دارند و يادگيري فرايندي است كه اين دو مورد را به صورتهاي گوناگون به يكديگر ارتباط مي‌دهد. هرآنچه كه احساس يا ادراك مي‌شود عامل رواني و آنچه كه به صورت محرك يا پاسخ جلوه كند عامل بدني را تشكيل مي‌دهد. در يادگيري ممكن است عامل رواني با بدني، بدني با رواني، رواني با رواني،‌ و بدني با بدني پيوند يا وابستگي پيدا كند. روی ادامه مطلب کلیک کنید...

تجربه نقطه آغاز بررسي انديشه است،

كاركردگرايي ديدگاهي است كه در آن فرايندهاي رواني و رفتارها به موجود زنده ياري مي‌دهند تا با محيط مادي و اجتماعي خود سازش پيدا كند (هايد بردر 1933). اين مكتب فكري يا چشم‌انداز آموزشي براي نخستين بار به وسيله جان ديويي و جيمز اينجل در دانشگاه شيكاگو اعلام وجود كرد، اما آثار و افكار ويليام جيمز بيش از همه در تكوين اين نظريه نقش‌آفرين است. وي در سال 1890 كتاب دوجلدي خود را به نام اصول روان‌شناسي منتشر ساخت و اساس كاركردگرايي را در آن مشخص نمود.

جيمز يك تجربه‌گرا بود و اعتقاد داشت كه تجربه نقطه آغاز بررسي انديشه است، نه تداعي‌گرايي به عقيده او انديشه‌هاي ساده نسخه تاثرات و دروندادهاي محيطي نيستد،‌ بلكه محصول فكر نظري و مطالعاتي هستند. جيمز وجدان را فرايندي پايدار و پيوسته مي‌دانست، نه مجموعه‌اي از يك رشته اطلاعات جدا از يكديگر. به عقيده جيمز وجدان همواره در حال دگرگوني و تغيير است. وقتي تجربه تغيير كند جريان انديشه نيز تغيير مي‌كند. وجدان از همان روز تولد در معرض انبوه اشياء و روابط قرار مي‌گيرد و آنچه كه احساسهاي ساده ناميده مي‌شود ناشي از تبعيضهاي شديد و نارواست. بنابراين جيمز هدف وجدان را ياري دادن به افراد آدمي مي‌داند تا بتوانند با محيط خودسازگاري پيدا كنند. روی ادامه مطلب کلیک کنید...

با توجه به مبحث تجربه‌گرايي ، جان‌لاك نخستين كسي است كه به مخالفت با فطري بودن عقل و يادگيري از راه پرورش نيروهاي رواني پرداخت. به نظر او كمتر افراد يا جامعه‌اي پيدا مي‌شوند كه داراي طبع و سرشتي يكسان يا فكر و عقيده‌اي مشترك باشند. ذهن آدمي هنگام تولد همانند لوح سفيدي است كه هيچ‌گونه فكر ذاتي در ان نقش نبسته است. هر فكر و عقيده‌اي از راه تجربه و حواس حاصل مي‌شود. اين برداشت جديد به عنوان تجربه‌گرايي يا مسلك تجربي شناخته شد. تجربه‌گرايي فلسفه خردگرايي افلاطون و دكارت را هدف حمله‌هاي مستقيم خود قرار دارد. زيرا اين دو فيلسوف عقل را مايه سرچشمه معلومات مي‌پنداشتند. لاك‌ يادگيري را ادراكي مي‌دانست كه از راه تجربه‌ها به دست آمده باشد. چون ذهن از عالم اشياء جداست، بنابراين اشيايي كه ادراك مي‌شوند فقط تصورات يا مثلي از اشياء مي‌باشند.

بحث نظريات يادگيري از يک ميراث غني و متنوعي برخوردار است. قريب صد سال پيش مبحث يادگيري زير سلطه نظريات فلسفي قرار داشت. از جمله فلسفه ارسطو و افلاطون يا نخستين بررسي هاي آزمايشي كه توسط  ابينگهاوس ، ثرانديک به عمل آمد ، روش هاي تحقيق در علوم طبيعي در مسائل يادگيري نيز مورد استفاده قرار گرفت و بر مبناي انبوه مدارک علمي که حاصل کار آزمايشگاههاي روان شناسي در نقاط مختلف جهان بود، نظريه هاي جامعتر و اصول دقيق تري در مباحث يادگيري ارائه گرديد.

واتسون از جنبه مثبت، اعتقاد راسخ داشت که رفتار، مطلبى جالب و حائز اهمیت است. واتسون یک کنش‌گرا بود، ولى نتوانست این عقیدهٔ مکتب شیکاگو را تحمل کند که حتى روانشناسان حیوانى باید رفتارهاى دقیقاً مشاهده شده را به واژه‌ها و معانى مبهم هوشیارى برگردانند. به‌نظر او راه بسیار مفید و مستقیم و مثبت‌تر این بود که رفتار را به‌خاطر خود آن مطالعه و توصیف کرده و فایدهٔ آن را براى موجود زنده روشن نمائیم. البته این نظریهٔ جدیدى نبود، ولى او با حذف کامل هوشیارى در روانشناسى حیوانی، از لوید مورگان نیز که علیه دیدگاه انتروپومورفیسم رومینز (Romanes) در تفسیر رفتار حیوانات برخاسته بود، پا فراتر نهاد.

هر کس که تا کنون با خود عهد کرده باشد که عادت‌هایش را تغییر دهد و این عهد خود را شکسته باشد می‌داند که تغییر عادت چقدر دشوار است. به وجود آوردن یک تغییر پایدار در رفتار به هیچ وجه کار ساده‌ای نیست و معمولاً مستلزم صرف وقت و تلاش قابل ملاحظه‌ای است.

چه بخواهید وزنتان را کم کنید یا سیگار کشیدن را ترک کنید و یا هر هدف دیگری داشته باشید، این را بدانید که یک راه حل یگانه وجود ندارد که برای همه کارساز باشد. شما ممکن است مجبور باشید چند روش مختلف را، غالباً به شیوه آزمون و خطا، امتحان کنید تا بالاخره به هدفتان دست یابید. در خلال این دوره است که اکثر مردم ناامید می‌شوند و هدف‌های تغییر رفتار خود را رها می‌کنند. کلید موفقیت در حفظ هدف‌ها، آزمودن روش‌های تازه و یافتن راه‌هایی برای باانگیزه ماندن است.

روان‌شناسان روش‌های مختلفی را برای کمک موثر به مردم در تغییر رفتارشان به وجود آورده‌اند بسیاری ازاین روش‌ها توسط پزشکان، مشاوران و درمانگران به کار گرفته می‌شود. پژوهشگران همچنین نظریه‌هایی برای توضیح چگونگی بروز تغییر ارائه کرده‌اند. یکی از این نظریه‌ها که به مدل «مراحل تغییر» معروف است، برای کمک به مردم در درک فرایند تغییر، مورد استفاده قرار گرفته است. این مدل نشان می دهد که تغییر به هیچ وجه آسان نیست و غالباً نیازمند پیشرفت تدریجی و برداشتن گام‌های کوچک به سمت یک هدف بزرگتر است. درک عناصر تغییر، مراحل تغییر و کارهایی که در هر مرحله باید صورت گیرد، می‌تواند به شما در دستیابی به هدف‌هایتان کمک کند.

Behavior therapy is focused on helping an individual understand how changing their behavior can lead to changes in how they are feeling. The goal of behavior therapy is usually focused on increasing the person’s engagement in positive or socially reinforcing activities. Behavior therapy is a structured approach that carefully measures what the person is doing and then seeks to increase chances for positive experience. Common techniques include:

Self-Monitoring — This is the first stage of treatment. The person is asked to keep a detailed log of all of their activities during the day. By examining the list at the next session, the therapist can see exactly what the person is doing.

Example — Bill, who is being seen for depression, returns with his self-monitoring list for the past week. His therapist notices that it consists of Bill going to work in the morning, returning home at 5:30 p.m. and watching television uninterrupted until 11 p.m. and then going to bed

اصطلاح رفتاردرماني شناختي نخستين بار در ادبيات علمي ميانه‌ي دهه 1970 به‌كار رفت و نتايج نخستين آزمايش‌هاي كنترل شدة درماني در انتهاي اين دهه به چاپ رسيد. در زمان نسبتاً كوتاهي پس از آن، رفتار درماني شناختي به يك روان‌درماني پيشرو در اكثر كشورهاي غربي تبديل شد. مباني تجربيِ رويكردهاي شناختي – رفتاري به مسايل رواني به ابتداي قرن حاضر بر مي‌گردد. در شروع اين قرن پاولف به بررسي و پژوهش دربارة پديده‌اي كه آن را شرطي‌سازي كلاسيك ناميد پرداخت. شرطي‌سازي كنشگر از مشاهدات ترندايك، تول‌من و گاتري شناخته شد؛ و اسكينر تقويت كننده‌ها را تعريف كرد. اصول رفتاري تدريجاً در زمينه‌هاي باليني كاربرد پيدا كرد كه براي مثال مي‌توان به كارهاي واتسون و رينر در زمينه‌ي اضطراب و ماورر دربارة شب‌ادراري اشاره كرد. سهم اصلي در رشد اوليه رفتار درماني را ولپي، كه تحقيقات‌ آزمايشگاهي او بر القاي آزمايشي رفتار روان‌نژند در حيوانات پايه‌اي براي ابداع فنون كاهش ترس شد و آيزنك كه ساختار نظري محكم و بنيادي منطقي براي اين درمان جديد فراهم آورد بر عهده داشتند. اواخر سال‌هاي 1960 و اوايل سال‌هاي 1970، هم شاهد ظهور كامل رفتار درماني با فنوني جديد و متعدد و هم شاهد شروع نارضايتي‌ها از تصورات صرفاً رفتاريي بود كه در رشد اوليه‌ي رفتاردرماني جنبه‌ي مسلطي داشتند.

برای تعریفی روشن از حساسیت‌زدایی، ابتدا باید شرطی‌سازی پاسخ‌گر یا تقابلی را توضیح دهیم. شرطی‌سازی تقابلی، فرایندی است که در آن یک پاسخ شرطی با پاسخ دیگری که با آن ناهمساز یا مغایر است جانشین می‌شود و این سبب می‌شود که پاسخ شرطی در حضور محرک شرطی داده نشود. برای روشن شدن مطلب، فرض کنید کودکی را که از سگ می‌ترسد تشویق کنیم تا با کودک دیگری که با سگش مشغول بازی کردن است بازی کند. وقتی که کودک مورد نظر ما با کودک دوم و سگش بازی می‌کند، پاره‌ای از هیجان‌های مثبت بازی با کودک دوم و سگش به سگ شرطی می‌شوند. این پاسخ‌های شرطی‌شده مثبت با پاسخ‌های هیجانی‌شده منفی که قبلا به وسیله حضور سگ فراخوانده می‌شدند، رقابت خواهند کرد و آن‌ها را از میان خواهند برد. بنابراین، هدف روش‌های مبتنی بر شرطی‌سازی تقابلی این است که از راه شرطی کردن رفتاری که مغایر با رفتار نا‌مطلوب است، رفتار نا‌مطلوب کاهش یابد یا بازداری شود.

از نظر رفتاردرمانگرها، رفتار ناسازگارانه راه رو روشی است برای کنار آمدن با فشار روانی که شخص آن را یاد گرفته است  و به کمک فنون برخاسته از کارهای آزمایشگاهی در باره یادگیری می‌توان پاسخهای مناسبتری را جایگزین آنها کرد. در حالی که روان کاوی در پی شناخت چگونگی تاثیر تعارضهای سابق فرد بر رفتار کنونی وی است، رفتار درمانی به صورتی مستقیم تر بر همین رفتار تمرکز دارد.

این نظریه که، شخصیت و رفتار انسان نتیجه مجموعه‌ای از صفات مختلف است، از قدیم بوده است، لیکن در زمان معاصر دو گروه بر آن اهمیت قایل شده و آن را توسعه داده‌اند:

یک گروه آن‌هایی هستند که با روش و بینش کلینیکی به نظریه‌پردازی درباره صفت پرداخته‌اند و گروه دیگر آن‌هایی که روش‌های آزمایشی و به خصوص آماری، مانند روش تحلیل عوامل(فاکتور آنالیز) را اساس دستیابی به تئوری صفات دانسته‌اند.

نظریه گوردون آلپورت، که یکی از روان‌شناسان قدیمی، پرتجربه و معروف است، به گروه اول تعلق دارد.